Kolezyum,

Kolezyum giriş bileti 12euro. Bu bilet ile İki gün içinde Kolezyum ve Roma Agorası gezilebilir. İlk gün Kolezyum ikinci gün Roma Agorası gibi. Ben Kolezyum girişindeki staff t-shirt lülerden 25 euro ya rehberli tur satın alıp ikisini aynı gün içinde gezdim. Fiyatlar değişken. Pazarlık yapabilirsiniz.

Kolezyum MS 72 -80 tarihinde yapılmış. Kolezyumun orijinal adı Flavianus Amfitiyatro’dur. Çünkü Kolezyumu bitiren imparator Titus, Flavianus hanedanlığından geliyor. Kolezyum bir amfitiyatrodur. Çünkü şekli birleştirilmiş iki yunan tiyatrosuna eşittir. Yunan tiyatroları yarım daire şeklindenir. İki yarımın birleşmesiyle tam bir daire şeklindeki amfitiyatro oluşur. Amfi latince çift anlamına gelir. Yani çift tiyatro.

Kolezyum ismi, Anfitiyatronun yapıldığı yerde bulunan devasa boyuttaki, antik yazarlara göre 37 metrelik , altın ve bronzdan yapılmış Neron’un heykelinden geliyor.  Colossus of Nero. Kolossus latince devasa büyük anlamına gelir. Özgürlük anıtının yüksekliğinin 34 m. olduğunu düşünürseniz Nero’nun heykelinin heybetini hesasplayın.

80 bin kapasiteli  kolezyum 80 tane kemerli kapısı bulunuyor. Her kemerin üstünde 1 den 76 ya kadar Roma rakamıyla numaralar bulunuyor. Bunlar günümüz stadyum giriş biletlerinde olduğu gibi numaralı tribünler. Herkes biletindeki numaranın yazdığı kapıdan giriş yapıyormuş. Her bölüm bin kişi kapasiteli. 80 kapıdan sadece 76 tanesinde numara var. Çünkü gerisi VIP misafirler, imparator ve soyluların girebildiği tribünlerdi.  80 binlik kolezyum 20 dakikada tamamen dolup boşalabiliyormuş. Bunu sağlayan kapılara Vomitoryo (latince:kusmak,çıkartmak) adı veriliyormuş.

Kolezyumun Giriş katı senatörlere,  1.katı şövalyelere 2. ve 3. Katı normal insanlara aitmiş. En üst kat kadınlara aitmiş. Bu bölümde oturaklar ahşaptan, gürültüden uzak ve gölge alandaymış. Kadınlar ayrıcalıklılarmış.

Sahnenin büyük kısmı tahtadanmış. Asansörlerin çalıştığı için. Yer sarı renkli kum kaplıymış. Dökülen kanı çekmesi için. Kumun Latince anlamı arena. Günümüzde de böyle yapılara bu yüzden Arena deniliyor. Boğa arenası gibi.

Kolezyumun bitişiğinde küçük bir arena daha varmış. İsmi Ludus Manyus (Gladiator Gym)Burada gladyatörler antreman yaparlarmış. Bu arena Kolezyuma bir alt geçitle bağlanırmış. Gladyatörler alt geçitten geçip asansörle Koleyzuma çıkartılıyorlarmış.

Oyunlar sonunda ölen hayvan ve gladyatörler Porta Libitinerya kapısından kolezyumdan çıkartılırlarmış. Libitinerya, mezarlıkların koruyucu tanrıçasıymış. Bütün ölenler tanrıça Venüs Libitina korumasında dışarı alınırlarmış…

Kolezyumda düzenlenen 4 çeşit oyun varmış. Bunlar:

1 battleships . oyunların başında havuzların suyla doldurulup savaş gemilerinin gösterisi.

2  Av  1 adam dört gün aç bırakılan hayvanlara karşı bırakılır

3 Gladyatör dövüşleri : Gladyoterler Savaş esirlerinden, suçlular, geçimini sağlayamayan fakirlerden seçilirmiş. Menajerlerine Lenone denir ve çok zengin ve nüfuzlu kişilermiş. Ömürleri fazla uzun olmayan gladyatörlerin ortalama yaşları 24miş. 

4 The mission by beast (hayvan görevi) çok cani suçlulular, canlı canlı timsah, aslan, kurt, ayı gibi hayvanlara atılırlarmış.

Arena hayvanların tırmanıp atlamasını engelleyen 4 metre yüksekliğinde demir ızgarayla çevriliymiş. Üstü yelken malzemesiyle açılıp kapatılıyormuş. Bunun için görevli 240 adet denizci çalışıyormuş. Oyunlar imparatorlar tarafından zaferlerden sonra, kutsal ve özel günlerde düzenlenirmiş.Girişleri ücretsiz.

Kolezyumun içinde sporcuların, önemli kişilerin, mermer bronz heykeller varmış. Fakat 5. yy da ekonomik krizden oyunlar durmuş ve girişleri açık bırakılan kolezyumdan insanlar değerli olan her şeyi çalmış.

14 yüzyılda iki büyük depremle Kolezyumun yarısı  yıkılmış. 19. yy da istinat duvarlarıyla desteklenmiş.

2012 de Kolezyumun yarı kısmının aşağıya kaydığı keşfedilmiş. Bir  yarısı öteki yarısının 40 cm aşağısında bulunuyor. Bunun sebebi olarak iki hipotez var. Birincisi: Domus Aurea (Altın Ev) denen Nero’nun  villası bulunuyormuş. İçinde yapma bir göl varmış. Kolezyumu bu göle yapmışlar. Gölün suyunu alıp zemini doldurup inşaat etmişler. Fakat temelin altında doldurulan zemin  yarıdan kırılmış ve kolezyumun yarısı bundan dolayı zaman içinde 40cm çökmüş.

İkinci hipotese göre hipotes yıkık taraftan geçen bir nehir varmış. Yine bu tarafa gelen kısım, yumuşak zemine oturduğu için çökmekte.

Kolezyumun gece aydınlatması da başka bir güze. O yüzden gece de fotoğraf çekilmesini kesinlikle öneririm.